Przez setki lat, szklane wyroby były uważane za dekoratywne bądź użytkowe. Adriano Berengo, założyciel Fundacji Sztuki z Murano, postanowił zmienić tę opinię, zapraszając wielu wybitnych współczesnych artystów z różnych dyscyplin sztuki, od rzeźbiarzy po muzyków z całego świata, do współpracy z weneckimi mistrzami szkła. Inicjatywa ta stara się ukazać wszechstronność i piękno materiału, jakim jest szkło, przez pryzmat sztuki współczesnej. Efekty można będzie podziwiać również w Sopocie, na wystawie „Glasstress: Odsłonięte rzeczywistości”. Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie we współpracy z Fundacją prezentuje dzieła dwudziestu sześciu artystów z całego świata, którzy zaproszeni do Wenecji stworzyli niezwykłe dzieła, zarówno w sensie ich urody, jak i koncepcji.
Jak twierdzi Koen Vanmechelen, „filozofią Glasstress jest tworzenie dialogu między sztuką tradycyjną i współczesną, powiązanie dwóch pozornie różnych światów, by podkreślić znaczenie zachowania tradycyjnych technik rzemieślniczych w obliczu nowoczesnej technologii i masowej produkcji. Współpracując z dmuchaczami szkła Murano, współcześni artyści mogą eksperymentować z historycznymi metodami szklarskimi, czego efektem są unikalne i innowacyjne dzieła sztuki. Jednocześnie mistrzowie szkła mogą poszerzyć swoje umiejętności oparte na tradycyjnych technikach, wprowadzając nowe pomysły czy testując inne podejścia do swojego rzemiosła”.
W hucie mieszczącej się na Murano pracowało wielu wybitnych artystów. Twórcy biorący udział w wystawie odnotowywali kwestie takie jak degradacja otoczenia, malejąca bioróżnorodność, niszczenie lasów deszczowych, pandemia, kolonializm, feminizm, nierówności rasowe, systemy totalitarne, a także inne, bardziej subtelne systemy kontroli społecznej. Szkło sprawdziło się zatem równie dobrze jak inne dziedziny sztuki w reinterpretacji i odkrywaniu naszej rzeczywistości w różnych jej aspektach. Istotne idee łączą się z pięknem tradycyjnego materiału. Wśród uczestników projektu znaleźli się również dwaj polscy autorzy: Maurycy Gomulicki i Xawery Wolski, którzy po raz pierwszy stworzyli szklane prace, nawiązujące do tematów animalistycznych i natury.
„W świecie pełnym niepewności – podkreśla Vanmechelen – bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy głosu sztuki. Na sopockiej wystawie tkamy bogaty gobelin z prac artystów, używając różnych narracji i technik, tak aby stworzyć język, który odsłania przyszłość oraz pomaga zrozumieć rzeczywistość naszego codziennego życia. Wystawa przedstawia widzialne i niewidzialne światy, rekonstruując przeszłość i teraźniejszość, by pokazać nam świat, którego jeszcze nie poznaliśmy. Wystawa „Odsłonięte rzeczywistości” pomaga stworzyć przyszłość.
Szklane dzieła sztuki symbolizują żywioły wody, powietrza, ognia i ziemi, które reprezentują życie. Szkło przypomina nam również o kruchości naszej planety. Napięcia i konflikty obecne w tej części świata są umiejętnie oddane w materiale. Szkło pozwala nam marzyć o nieskończonych wariantach życia”.
Projekt Glasstress, rozpoczęty w 2009 roku jako oficjalne wydarzenie towarzyszące Biennale di Venezia, dziś jest wiodącą na świecie wizytówką współpracy rzemiosła i kreatywności, wyznaczając nową trajektorię dla szkła i nową ścieżkę dla współczesnych artystów. Zaproszeni twórcy z powodzeniem tworzą świetne multimedialne prace, łączące koncepcję z rzemiosłem. Wszystkie prace artystyczne zamówione przez Berengo Studio wykonywane są w historycznej hucie szkła na Murano. Weneckie żyrandole i szklane wyroby zawsze były bardzo cenionymi i luksusowymi produktami wyrażającymi bogactwo i siłę miasta od czasów średniowiecza. Jednakże Fundacja Berengo, założona w 1989 roku i inspirowana amerykańskim ruchem Glass Movement, a przede wszystkim eksperymentalnymi działaniami Peggy Guggenheim, która wspólnie z Edigio Constantinim i artystami takimi jak Pablo Picasso i Max Ernst przeniosła idee sztuki szkła do sztuki współczesnej, pragnie odnowić tradycyjną technikę we współpracy ze współczesnymi artystami.
Na wystawie w Sopocie, dzięki współpracy z Muzeum Szkła z Murano, zobaczyć można także filmy prezentujące tradycyjne weneckie techniki, różne sposoby produkcji pięknych szklanych przedmiotów i słynnych żyrandoli Rezzonico.
Uczestnicy:
Ai Weiwei (Chiny), Vanessa Beecroft (Włochy), Monica Bonvicini (Włochy), Hussein Chalayan (Cypr), Judy Chicago (USA), Mat Collishaw (Wielka Brytania), Petah Coyne (USA), Endless (Wielka Brytania), Josepha Gasch-Muche (Niemcy), Kendell Geers (Południowa Afryka), Maurycy Gomulicki (Polska), Karen LaMonte (USA), Massimo Lunardon (Włochy), Vik Muniz (Brazylia), Hans Op de Beeck (Belgia), Javier Pérez (Hiszpania), Jaume Plensa (Hiszpania), Laure Prouvost (Francja) Maria Grazia Rosin (Włochy), Thomas Schütte (Niemcy), Sean Scully (Irlandia), Elmar Trenkwalder (Austria), Koen Vanmechelen (Belgia), Xawery Wolski (Polska), Fred Wilson (USA), Erwin Wurm (Austria).
Kuratorzy wystawy:
Eulalia Domanowska, dyrektorka Państwowej Galerii Sztuki, właściciel Fundacji Adriano Berengo i Koen Vanmechelen, belgijski artysta i animator, założyciel Centrum Sztuki Labiomista w Genk.
źródło: Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie/ UM Sopot
