Dane Check Point Research z przełomu maja i czerwca ukazują, że polskie firmy są atakowane przez hakerów średnio 938 razy w skali tygodnia. Mamy zatem do czynienia ze wzrostem liczby cyberataków na poziomie 35% w porównaniu do początku tego roku, kiedy owa liczba wynosiła 700. Z raportu możemy również wyczytać, że nasz kraj plasuje się na wysokiej – szóstej lokacie w Europie pod względem cybernetycznych zagrożeń. Bardziej narażone od nas są kraje takie jak Węgry, Cypr, Słowacja, Estonia oraz Białoruś. A kogo najczęściej atakują hakerzy? Oczywiście prym w tej niechlubnej kategorii wiedzie sektor finansowy. Na drugim miejscu znajduje się sektor rządowy, zaś na trzecim – infrastruktura. Niestety – ofiarami cyberprzestępców padają również osoby prywatne. Część z nich dowiaduje się o ataku już po jego fakcie. I szkoda, ponieważ istnieje kilka symptomów, które mogą świadczyć o nadchodzącym zagrożeniu jeszcze przed cybernetyczną inwazją na system. W jaki sposób je skutecznie rozpoznać?
Skuteczne rozpoznanie cyberataku zwiększa nasze szanse na ochronę danych przechowywanych w urządzeniach. Oczywiście większość z nas nie jest w stanie całkowicie uchronić się przed atakiem hakerskim, ale kilka nieskomplikowanych działań może efektywnie utrudnić potencjalny atak i zniechęcić hakera do kontynuowania wirtualnej operacji. Warto zacząć od wzmocnienia prewencji i szerokim łukiem omijać wszelkie podejrzane treści, dziwnych odbiorców oraz irracjonalne bonusy. Pobieranie oprogramowań z niepewnych źródeł, klikanie w linki, które przychodzą w formie maili i wiadomości tekstowych, a także odwiedzanie niezweryfikowanych stron internetowych jest już niezłym początkiem do ograniczenia ryzyka hakerskiej napaści. Ważnym elementem jest również używanie sprawdzonego i bezpiecznego systemu oraz oprogramowania.
Rodzaje i objawy ataków
W jaki sposób hakerzy atakują nasze urządzenia? Najpopularniejsze metodą jest złośliwe oprogramowanie. Malware – to termin określający każdy z rodzajów złośliwego oprogramowania, którego celem jest uszkodzenie lub wykorzystanie dowolnego urządzenia, aplikacji, usługi lub sieciowego elementu. Hakerzy używają malware przede wszystkim do pozyskania danych, którymi później posługują się wobec ofiar w celu kradzieży, zaszyfrowania poufnych informacji, przejęcia systemowych funkcji, monitorowania aktywności oraz wyłudzania pieniędzy. Najpopularniejsze rodzaje cyberataków związanych z malware to: o1, robaki, koń trojański, ransomware, adware, spyware oraz freeware. W przypadku przedsiębiorstw, które wykorzystują nieco bardziej ambitne zabezpieczenia – hakerzy są zmuszeni do stosowania bardziej zaawansowanych technik. W takich okolicznościach najczęściej posługują się oni DoS-em, czyli operacją polegającą na odcięciu użytkownika od urządzeń lub sieci poprzez tzw. sparaliżowanie systemu. Popularnym sposobem jest też stosowanie bota, czyli robota internetowego, który jest zdalnie kontrolowany przez hakera. To wyjątkowo niebezpieczna infekcja systemowa, ponieważ dzięki odpowiednim algorytmom i skryptom – bot jest w stanie wykonywać polecenie szybciej niż człowiek.
Każdy z wymienionych ataków przynosi konkretne skutki. Większość z nich możemy w porę dostrzec i ograniczyć. O pierwszych symptomach cyberataku świadczy powolne działanie i zawieszenie się urządzenia. W dobie powszechnego remarketingu, zmianą informującą nas o wirtualnej napaści może być również niedopasowanie reklam. Zdarza się także, że na naszych urządzeniach pojawiają się dziwne aplikacje – ikonki, których nie kojarzymy, są prawdopodobnie oznaką takiego ataku. Zmiana wyglądu programów i odmienione wersje pasków narzędziowych również mogą świadczyć o działaniach hakerskich. Warto być wyczulonym na wszelkie zmiany zachodzące w urządzeniach z których korzystamy. Nawet ta drobna potrafi doprowadzić do poważnych i przykrych konsekwencji.
Jak uchronić się przed cyberatakiem?
Osoby dopuszczające się cyberataków są wyjątkowo perfidni. Hakerzy biorący udział w wielu operacjach nie mają barier – dosłownie i w przenośni. Tuż po wybuchu pandemii zaczęli wysyłać fałszywe wiadomości na temat COVID-19 – robili to głównie poprzez malware i ransomware. Często korzystali również z phishingu, czyli ataku socjotechnicznego, w którym haker podaje się za przedstawiciela legalnej instytucji. Podobna fala dezinformacji hakerskiej miała miejsce tuż po wybuchu wojny na Ukrainie. Ofiarami cyberataków są coraz częściej placówki służby zdrowia. Jesienią 2020 roku w Niemczech, hakerzy za pomocą ransomware wstrzymali funkcjonowanie szpitala w Dusseldorfie. Szpital nie mógł przyjmować karetek. W efekcie jedna z pacjentem zmarła…
Ofiary cyberataków są narażone na utratę pieniędzy, reputacji, zdrowia, a nawet życia. W jaki sposób ograniczyć to narażenie? Powinniśmy zacząć od instalacji skutecznego oprogramowania antywirusowego i antyspyware, które skanują pliki komputerowe w celu identyfikacji i usunięcia złośliwego oprogramowania. Istotnym elementem ochrony jest także dbałość o bezpieczne metody uwierzytelniania. Silne i zróżnicowane hasła, uwierzytelnianie wieloskładnikowe, stosowanie narzędzi biometrycznych oraz używanie managera haseł stanowią dodatkową zaporę przed sieciowymi atakami. Podobnie jak regularne aktualizowanie oprogramowania urządzeń z których korzystamy. Warto pamiętać o aktualizacji systemów operacyjnych, programów i wtyczek. Notoryczna konserwacja ograniczy ryzyko wystąpienia cybernetycznej inwazji. W przypadku większych przedsiębiorstw sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Tu nie obejdzie się bez interwencji specjalistów z obszaru bezpieczeństwa teleinformatycznego. Firm, które skutecznie zajmują się tym zagadnieniem jest w Polsce coraz więcej.
fot. unsplash
