Położenie
Gmina Lelkowo położona jest w powiecie braniewskim w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, powierzchnia gminy wynosi 198 km2, stanowi 16,43% powierzchni powiatu braniewskiego. Sąsiaduje z gminami: Górowo Iławeckie, Pieniężno, Braniewo oraz od północy z Obwodem Kaliningradzkim. Przez gminę Lelkowo biegną szlaki komunikacyjne prowadzące do Federacji Rosyjskiej, przez drogowe przejścia graniczne Grzechotki – Mamonowo II, Gronowo – Mamonowo i Bezledy – Bagrationowsk. W skład gminy Lelkowo wchodzi 15 sołectw, są to sołectwa: Jarzeń, Głębock, Sówki, Wilknity, Wołowo, Wyszkowo, Zagaje, Bieńkowo, Dębowiec, Grabowiec, Lutkowo, Lelkowo, Kwiatkowo, Krzekoty i Jachowo.
Środowisko przyrodnicze
Gmina Lelkowo leży w całości w obrębie fizyczno-geograficznym mezoregionu Wzniesień Górowskich. Krajobraz na terenie gminy charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą. Występują tu znaczne deniwelacje terenu. Skrajne różnice wysokości wynoszą od około 79m n.p.m. w części południowej (okolice wsi Perwilty) do 161m n.p.m. w części wschodniej gminy (okolice wsi Szarki). Obszar gminy jest nachylony w dwóch kierunkach: północno-zachodnim i południowo-zachodnim. Ponadto występują lokalne zróżnicowania nachylenia terenu. Na obszarze gminy występują zarówno obszary całkowicie płaskie jak i stoki o nachyleniu lokalnie nawet do 20%.Na terenie gminy Lelkowo występują dość liczne oczka wodne oraz tereny podmokłe. Ważnym elementem systemu hydrologicznego gminy jest Jezioro Głębockie położone w miejscowości Głębock. Znajduje się ono w północno-wschodniej części gminy w dorzeczu Stradyka. Ma ono powierzchnię ok. 100 ha. Długość linii brzegowej wynosi 4600m, a głębokość średnia szacowana jest na 5m (maksymalna – 9 m). Korzystne uwarunkowania środowiskowe powodują, że większość obszaru gminy objęta jest Obszarem Natura 2000.
Rozwój gospodarczy gminy
Podstawową dziedziną gospodarki gminy jest rolnictwo, gmina posiada użytki rolne zaliczone do gleb o relatywnie wysokim potencjale agroekologicznym. Wyznacznikiem tego są dobre pod względem bonitacyjnym gleby występujące na terenie gminy oraz kompleksy rolniczej przydatności gleb.
Turystyka
Główną atrakcją turystyczną i miejscem wypoczynku jest jezioro Głębokie położone w miejscowości Głębock. Bliskość lasów zachęca do zbierania runa leśnego. Obszary przygraniczne są jeszcze terenem dziewiczym, stanowią oazę spokoju i zachęcają do turystyki pieszej i rowerowej (przez gminę Lelkowo przebiega Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo). Te urokliwe tereny są wspaniałym miejscem do rozwoju agroturystyki.
Na terenie gminy szczególnie wartościowymi obiektami zabytkowymi są: zespół pałacowo-parkowy w Zagajach z XIX wieku – obecnie jest to siedziba Szkoły Podstawowej, 11 marca 1986 roku park dworski został wpisany do rejestru zabytków, pozostałości pałacu z parkiem w miejscowości Piele – wzniesiony został w stylu późnobarokowym, w II połowie XVIII w. Do dnia dzisiejszego przetrwało tylko lewe skrzydło pałacu, 18 października 1967 roku został wpisany do rejestru zabytków. Na obszarze gminy Lelkowo znajdują się liczne parki, będące pozostałością dawnych reprezentacyjnych założeń dworskich i pałacowych o kompozycjach przestrzennych ukształtowanych w XIX wieku (Wilknity, Zagaje, Piele, Jarzeń, Jachowo), droga z okresu kolonizacji krzyżackiej, wiodąca z południa do Królewca (przez Morąg, Pakosze, Wyszkowo, Piele). Niezwykle atrakcyjnym zabytkowym obiektem jest gotycki kościół parafialny w Dębowcu z XIV w. Jest to obiekt murowany z barokowym ołtarzem i amboną. Przebudowano go w XVIII wieku. 12 października 1967 roku obiekt został wpisany do rejestru zabytków.
W gminie Lelkowo funkcjonują dwie Szkoły Podstawowe: w Zagajach oraz w Lelkowie. Do najważniejszych obiektów sportowych należą boisko do piłki nożnej o charakterze wielofunkcyjnym i boisko do siatkówki o nawierzchniach z trawy syntetycznej, jak również teren zieleni wraz z wyposażonym placem zabaw. Z obiektu tego korzystać może młodzież szkolna, najmłodsi, taką możliwość mają także dorośli. Zaplecze sportowo – rekreacyjne pozwoliło zagospodarować tereny dotychczas niezużytkowane w Lelkowie, poprawiło ich estetykę i wywiera pozytywny wpływ na rozwój korzystających z niego osób. Przy Szkole Podstawowej w Lelkowie znajduje się pełnowymiarowa hala sportowa. Na terenie gminy Lelkowo od 1975 r. działa Ludowy Klub Sportowy „Granica” w Zagajach, pasjonujący się rozgrywkami ligowymi w piłkę nożną.
Ze względu na duży odsetek ukraińskiej mniejszości narodowej w społeczności lokalnej, powoduje, że obok siebie w zgodzie i wzajemnym szacunku żyją rzymskokatolicy oraz grekokatolicy. Odzwierciedla to również herb gminy oraz szacunek dla obu obrządków.
